اصطلاح هوش کسب و کار (یا هوش تجاری) به فن آوریها، برنامه های کاربردی و کارهایی گفته می شود که از آنها برای جمع آوری، یکپارچه سازی، تجزیه و تحلیل و نمایش اطلاعات تجاری و کسب و کار استفاده می شود. هدف استفاده از هوش کسب و کار، حمایت و کمک به اتخاذ تصمیمات تجاری مناسب و بهتر است.
هوش کسب و کار(یا هوش تجاری) دارای ابزارها، برنامه های کاربردی و روشهای رفتاری مختلفی است که این امکان را به سازمانها می دهند تا داده های خود را از سیستمهای داخلی و منابع خارجی جمع آوری کرده و آنها را برای تجزیه و تحلیل، توسعه و پاسخ به پرسشهایی در ارتباط با داده ها آماده کنند و سپس گزارشات، داشبوردها و اطلاعات بصری را ایجاد کنند تا با استفاده از آنها نتایج تحلیلی خود را بدست آورده و بتوانند برای سازمان خود تصمیمات اساسی و مهمی را اتخاذ کنند.
برای درک هوش کسب و کار(هوش تجاری) به دو مثال زیر دقت کنید:
صاحب یک هتل از برنامه های کاربردی تحلیلی هوش کسب و کار(یا هوش تجاری) برای جمع آوری اطلاعات آماری در ارتباط با میانگین مدت زمانی که اتاقها در اختیار مسافران هستند، استفاده می کند. بدین طریق می تواند درآمد کامل حاصل از کرایه هر اتاق را بدست آورد.
همچنین آمارهایی را در ارتباط با سهم بازار و نیز اطلاعاتی از نظرسنجی مشتریان هتلهای دیگر شهرها نیز جمع آوری می کند تا موقعیت رقابتی خود را در بازارهای مختلف پیدا کرده و بسنجد.
با تحلیل این داده ها بصورت سالیانه، ماهیانه و روزانه می تواند زمان مناسب برای ارائه تخفیف بر روی کرایه اتاقهای خود را پیدا کند.
بانکی از مدیران شعبات خود می خواهد تا از برنامه های کاربردی مربوط به هوش کسب و کار(هوش تجاری) استفاده کنند. این برنامه ها به مدیران بانک کمک می کنند تا پرسودترین مشتریان خود را پیدا کنند و نیز بدانند که بر روی کدامیک از آنها باید تمرکز کنند.
استفاده از ابزارهای هوش کسب و کار (هوش تجاری) باعث می شود تا کارمند آی تی بانک، دیگر وقت خود را بر روی فعالیت جمع آوری گزارشات تحلیلی دپارتمانهای مختلف صرف نکند. همچنین امکان دسترسی پرسنل بانک را به یک منبع از داده های بزرگتر و قوی تر فراهم می آورد.
شرکتهای بزرگ و شناخته شده دنیا نیز از هوش کسب و کار (هوش تجاری) برای توسعه و پیشرفت خود استفاده می کنند. بعنوان مثال: شرکت آمازون از هوش تجاری برای بهینه سازی زنجیره تامین خود استفاده می کند، استارباکس از آن برای تحلیل و پیش بینی رفتار مشتریان خود استفاده می کند، نتفلیکس از آن برای اصلاح و کاربرد توصیه ها و پیشنهادات استفاده می کند، بانک YES برای اصلاح ارتباطات داخلی خود استفاده می کند و امریکن اکسپرس با استفاده از آن تقلبها و کلاه برداری ها را پیدا می کند.