پارچه کتان از الیافی تهیه می شود که از ساقه گیاهان کتان بدست می آید. الیاف کتان به دلیل ساختار کریستالی خود بسیار قوی است( تا سه برابر قویتر از پنبه). این ساختار به پارچه کتانی تبدیل می شود که محکم و بادوام است. پارچه کتان بسیار پایدار و دوستدار محیط زیست است زیرا کشاورزان در طول فرآیند رشد دانه های کتان، نیازی به آبیاری یا کود دادن به آن ندارند. دانه های کتان در سرتاسر جهان کشت می‌شوند و یکی از قدیمی‌ترین محصولاتی است که در تمامی تمدن‌های کهن کشت شده و رایج بوده است و از آنها برای تهیه پوشاک و منسوجات دیگر استفاده می شده است.
کتان در سراسر جهان، در آب و هوای سرد رشد می کند. بسیاری از مردم با کتان بلژیکی آشنا هستند (جایی که در بلژیک کشت می‌شود). با این حال، کتان در مناطق دیگر اروپا مانند شمال فرانسه و جنوب هلند نیز رشد می کند. منابع اصلی کشت کتان در دنیا، برای تهیه پارچه های الیاف کتانی، این سه کشور می باشند. علاوه بر فرانسه، هلند و بلژیک، کشورهای دیگری هم وجود دارند که کتان تولید می کنند از جمله عبارتند از چین، ایتالیا، ایرلند و حتی ایالات متحده که از محصولات خود برای روغن بذر کتان استفاده می کند.
برای تولید کتان باید طبق مراحل زیر عمل کرد:
- کتان در آب و هوای خنک کاشته می شود و پس از حدود 100 روز برداشت می شود.
- در این مرحله الیاف جدا می شوند. برگ ها و دانه های گیاه و همچنین الیاف کتان واقع در داخل ساقه های خشک شده پاک می شوند. در ادامه این فرآیند کتان قبل از بیرون آوردن برای خشک شدن در آب قرار می گیرد.
- الیاف کتان بیشتر از طریق فرآیندی به نام “scutching” (یا خراشیدن) شل می شوند. در این فرآیند قسمت چوبی ساقه خرد می شود. در گذشته، اینکار با استفاده از یک تیغه چوبی بلند انجام می شد. امروزه با کمک فناوریهای پیشرفته و با استفاده از غلتک های فلزی، ساقه را خرد می کنند.
- در مرحله بعد الیاف جدا می‌شود و قسمت‌های دیگر گیاه برای اهداف دیگری مانند ساخت کاغذ، کنار گذاشته می‌شوند که پایداری فرآیند را افزایش می‌دهد.
- حال الیاف کوتاه را با استفاده از تکنیک شانه کردن، جدا می کنند. با اینکار الیاف بلند کتان از الیاف کوتاه جدا می شوند.
- در آخر قبل از اینکه الیاف کتان در یک محصول نساجی بافته شوند، به صورت نخ ریسیده می شوند.
به دلیل روشی که الیاف کتان رشد می کنند و روشی که پارچه کتان تولید می شود، این منسوجات در مقایسه با منسوجات دیگر مانند الیاف مصنوعی، بسیار پایدار هستند. برای شرکت‌هایی که به پایداری کار اهمیت می‌دهند، مهم است که تولیدکنندگان، خط تولیدی را انتخاب کنند که شامل فرآیندهایی نباشد که به محیط زیست آسیب برسانند. به عنوان مثال، در طول فرآیندهایی که در بالا ذکر شد، برخی از شرکت‌ها استفاده از روش‌های شیمیایی را انتخاب می‌کنند که فرآیند تولید را تسریع می‌کند، اما می‌تواند اثرات مخربی را در هنگام رها شدن فاضلاب ایجاد کنند.